HIỂU ĐÚNG NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ HỘ CHIẾU PHỔ THÔNG MẪU MỚI CỦA VIỆT NAM

 

Những ngày gần đây, trước thông tin hộ chiếu mới của Việt Nam bị các nước Đức, Tây Ban Nha, Cộng hòa Séc và mới nhất là Phần Lan tạm thời không công nhận với lý do thiếu nơi sinh của công dân hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, thì như thường thấy, các thế lực thù địch và đối tượng xấu lại được dịp đăng đàn với nhiều luận điệu suy diễn, tuyên truyền xuyên tạc vấn đề này. Trên một số diễn đàn và nền tảng mạng xã hội, với giọng điệu hả hê, miệt thị, chúng đăng tải nhiều bài viết cho rằng việc cấp hộ chiếu mới là hành dân, gây lãng phí; Đảng, Nhà nước chủ trương đổi hộ chiếu sang mẫu mới là để kiếm tiền; việc hộ chiếu mới không ghi nơi sinh không phải là do lỗi kỹ thuật mà cố ý để tránh chuyện khi xin visa vào nước khác bị từ chối nhưng đã bị nước ngoài phát hiện, lật tẩy; Bộ Công an khẳng định hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam đủ tiêu chuẩn quốc tế nhưng tai sao bị nước ngoài từ chối; so sánh “thứ hạng hộ chiếu” của Việt Nam với một số nước phát triển để phán xét về “thứ hạng quốc gia”, từ đó suy diễn rằng vận nước đang suy yếu !...Với những luận điệu đó, không khó để nhận ra mục đích là nhằm bôi nhọ, hạ thấp uy tín, danh dự của Đảng và Nhà nước, nhất là lực lượng Công an.

Để nhìn nhận vấn đề trên, trước hết chúng ta cần tìm hiểu một số thông tin cơ bản về hộ chiếu phổ thông mẫu mới của Việt Nam. Hộ chiếu phổ thông mẫu mới được cấp từ ngày 01/7/2022 là thực hiện theo Thông tư số 73/2021/TT-BCA ngày 29/6/2021 của Bộ Công an quy định về mẫu hộ chiếu, giấy thông hành và các biểu mẫu liên quan. So với hộ chiếu mẫu cũ, mẫu mới có nhiều cải tiến, được thiết kế công phu và có thêm nhiều khác biệt về mặt trang trí. Mỗi trang của hộ chiếu được thiết kế lại bắt mắt và được in chìm hình của các danh lam thắng cảnh như Vịnh Hạ Long, Cố đô Huế, đền Hùng…kết hợp cùng họa tiết trống đồng, nhằm góp phần khẳng định và quảng bá hình ảnh Việt Nam với thế giới. Toàn bộ nội dung, hình ảnh in trong hộ chiếu được thực hiện bằng công nghệ hiện đại đáp ứng yêu cầu bảo an, chống nguy cơ làm giả và đạt tiêu chuẩn ICAO (Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế). Hộ chiếu mẫu cũ được cấp trước ngày 01/7/2022 vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được ghi trên hộ chiếu; người dân không bắt buộc phải đổi sang hộ chiếu mẫu mới nếu hộ chiếu cũ vẫn còn giá trị. Lệ phí xin cấp mới hộ chiếu phổ thông mẫu mới hiện nay là 200.000 đ/cuốn, không cao hơn lệ phí cấp hộ chiếu cũ được quy định tại Thông tư số 219/2016/TT-BTC ngày 10/11/2016 của Bộ Tài chính. Thời gian được cấp hộ chiếu là 5 đến 8 ngày làm việc, kể từ ngày được duyệt. Cần lưu ý, hộ chiếu phổ thông mẫu mới được cấp từ đầu tháng 7/2022 chưa phải là hộ chiếu gắn chíp điện tử. Tuy nhiên, đây sẽ là cơ sở cho việc cấp hộ chiếu gắn chíp dự kiến sẽ được cấp từ cuối năm 2022 (hơn 150 quốc gia đã chuyển sang hộ chiếu điện tử vào giữa năm 2019). Như vậy, việc triển khai cấp hộ chiếu mẫu mới là đúng đắn và cần thiết, xuất phát từ lợi ích của người dân, đất nước và phù hợp với xu thế của các nước.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp hộ chiếu mới, lực lượng Công an, trực tiếp là lực lượng quản lý xuất, nhập cảnh cả nước đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, tập trung huy động tối đa nguồn nhân lực, trang thiết bị máy móc để phục vụ người dân, đảm bảo tiết kiệm về thời gian và chi phí, như việc người dân có thể truy cập Cổng dịch vụ công Bộ Công an để thực hiện khai tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu trực tuyến và tùy chọn việc nhận hộ chiếu trực tiếp hoặc nhận qua dịch vụ bưu chính viễn thông.

Về nguyên nhân Đức, Phần Lan và trước đó là Tây Ban Nha chưa công nhận hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam do thiếu thông tin về nơi sinh. Vấn đề này, nhiều quốc gia cho rằng thông tin về nơi sinh bị thiếu sẽ là mối đe dọa an ninh biên giới, bởi nó có thể giúp các cá nhân che giấu danh tính của mình. Nơi sinh là thông tin không bao giờ thay đổi, dù một người có bao nhiêu hộ chiếu hay được nhiều quốc gia cấp các loại hộ chiếu khác nhau. Dữ liệu này giúp xác định một người duy nhất, đặc biệt là khi có nhiều người trùng tên họ. Như vậy, có thể hiểu đối với các nước quốc gia này nơi sinh là một thông tin quan trọng để xác định danh tính cá nhân và cũng là thông tin bắt buộc để xử lý các đơn xin thị thực Schengen (visa Schengen cho phép mọi người có quyền di chuyển tự do trên hầu hết các quốc gia ở châu Âu. Bất kỳ ai sống tại một trong các quốc gia này đều dễ dàng đi lại qua các quốc gia khác mà không cần kiểm tra hoặc kiểm soát tại biên giới). Vì lý do an ninh nên các nước này tạm thời chưa công nhận hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam. Tuy nhiên, ngày 08/8/2022, Tây Ban Nha đã quyết định công nhận lại hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam.

Đối với Cộng hoà Séc dừng công nhận hộ chiếu mới của Việt Nam với lý do không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật về thông số ICAO nhưng không nêu rõ các tiêu chuẩn kỹ thuật của ICAO mà hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam chưa đáp ứng là gì. ICAO đã đề ra bộ quy định chung cho hộ chiếu, trong đó, theo văn bản hướng dẫn số 9303 về tiêu chuẩn hộ chiếu của ICAO, các thông tin bắt buộc phải có trên hộ chiếu là loại hộ chiếu, tên, số hộ chiếu, quốc tịch, ngày sinh, giới tính và ngày hết hạn hộ chiếu. Như vậy, nơi sinh không phải thông tin bắt buộc, hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam là đúng quy định và thông lệ quốc tế. Qua tìm hiểu, một số nước có hộ chiếu quyền lực nhất nhì thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản đều không hiển thị nơi sinh trên hộ chiếu.

Về “quyền lực hộ chiếu”, bảng xếp hạng của Công ty tư vấn toàn cầu Henley & Partners cũng chủ yếu dựa trên cơ sở dữ liệu của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA) với tiêu chuẩn về số lượng quốc gia và vùng lãnh thổ mà công dân mỗi nước có thể dùng hộ chiếu đi vào mà không cần xin visa trước. Mỗi nước tùy vào điều kiện cụ thể để đưa ra quy định để cho phép công dân đi đến bao nhiêu quốc gia mà không cần visa. Đây chỉ là vấn đề thủ tục chứ không thể đánh giá về vấn đề “quyền lực hộ chiếu” để từ đó để phán xét “thứ hạng quốc gia”. Không thể căn cứ vị trí bảng xếp hạng hộ chiếu để đánh đồng với “thứ hạng quốc gia”, “thứ hạng dân tộc”. Đất nước ta sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, vị thế và uy tín quốc tế đến nay không ngừng được nâng cao. Cộng đồng quốc tế hơn lúc nào hết đang đánh giá rất cao vị thế, uy tín và tiếng nói của Việt Nam. Có thể nói rằng, trong lịch sử dựng nước và giữ nước, chưa khi nào dân tộc ta có được vị thế và uy tín quốc tế cao như hiện tại.

Qua đây, có thể khẳng định hộ chiếu phổ thông mẫu mới của Việt Nam được xây dựng trên cơ sở đúng luật, đúng quy định và đúng quy chuẩn quốc tế. Việc hộ chiếu bị số ít nước tạm thời từ chối là do vài tiêu chí kỹ thuật chưa tương thích mà các cơ quan chức năng hiện đang khắc phục nhằm bảo đảm lợi ích của người dân. Vì vậy, chúng ta cần hiểu đúng về hộ chiếu phổ thông mẫu mới và cảnh giác trước những chiêu trò, luận điệu xuyên tạc, suy diễn vô căn cứ của thiểu số những kẻ chuyên “thọc gậy bánh xe”, chỉ biết kêu lên tiếng lạc lõng để đi ngược lại lợi ích của đất nước, dân tộc.