Tin giả - Tin thật

            Vấn nạn tin giả luôn luôn là chủ đề rất được quan tâm trong thời đại bùng nổ của công nghệ kỹ thuật số như hiện nay. Sự phát triển tột bậc của những kĩ thuật hiện đại, những công nghệ mới như Chat GPT và những ứng dụng AI khác tạo ra một sân chơi rộng lớn cho việc truyền bá thông tin. Tuy nhiên, giữa đầy rẫy những thông tin tràn lan trên Internet mỗi ngày, thực sự rất khó để xác nhận được đâu là tin thật, đâu là tin giả. Chính vì thế tin giả hay fake news trở thành một hiểm họa khôn lường, ảnh hưởng không chỉ tới những yếu tố bên ngoài như tiền bạc, lợi ích mà còn tác động không nhỏ tới niềm tin của con người, khiến họ dần trở nên nghi ngờ cuộc sống.

            Tin giả cực kỳ hấp dẫn và thu hút. Những đối tượng tạo ra tin giả luôn biết cách giật tít bằng câu từ, bằng hình ảnh có yếu tố giật gân nhằm tạo hứng thú đối với người xem tin. Trong bối cảnh thế giới còn tồn tại nhiều vấn đề phức tạp chưa được giải quyết như các cuộc xung đột căng thẳng hay vấn đề lạm phát tăng cao, những đối tượng xấu lợi dụng điều này để lan truyền những thông tin sai sự thật. Chúng muốn làm lung lay niềm tin của con người với con người, con người với chế độ, con người với xã hội. Nghiêm trọng hơn, tin giả có thể “đội lốt” những thông tin nhân văn, tích cực. Không ít đối tượng chỉ vì tương tác để phục vụ mục đích cá nhân mà sẵn sàng tạo nên những hình tượng không có thật, kể những câu chuyện cảm động, chia sẻ thông điệp tích cực. Tuy nhiên khi đã đạt được lượng like, share, follow khủng, chúng sẽ bán page, bán group để bán hàng hoặc cho những đối tượng lan truyền thông tin sai sự thật khác để kiếm lợi nhuận.

Tin giả có khả năng tạo sức ảnh hưởng rất lớn trong cộng đồng. Những thông tin sai sự thật có thể gây nên sự lệch lạc trong suy nghĩ với những vấn đề quan trọng như y tế, chính trị, kinh tế, xã hội. Đặc biệt, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok hay YouTube… có xu hướng gợi ý những thông tin tương tự với những thông tin được người sử dụng xem nhiều trước đó. Vì vậy, nếu nhận thấy người dùng chú ý tới những fake news gây sốc trong thời gian dài hơn bình thường, các nền tảng có thể gợi ý những tin tương tự, càng khiến người dùng tiếp xúc nhiều hơn với fake news. Một ví dụ điển hình về sức lan toả của fake news có thể kế đến vụ việc tối ngày 11.1.2023, trên các trang mạng xã hội lan truyền thông tin có hai sinh viên nữ trường HUFLIT bị xâm hại tình dục vào buổi tối tại trường Quân Sự Quân Khu 7 khi tham gia học quân sự tại đây. Sau đó, hai sinh viên nữ này đã nhảy lầu tự tử khiến một người chết và một người bị liệt. Mặc dù là tin giả, nhưng bài viết đã thu hút hàng trăm nghìn lượt chia sẻ và rất nhiều lượt tương tác khác. Tin giả này gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của trường Quân Sự Quân Khu 7 nói riêng và Quân đội Nhân dân Việt Nam nói chung. Vụ việc sau đó đã được xét xử tại toà án Quân Khu 7, đưa ra lời khẳng định về uy tín của Quân đội Việt Nam.

Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TP. Hồ Chí Minh (HUFLIT) và Trường Quân sự Quân khu 7 khẳng định thông tin lan truyền trên mạng xã hội là sai sự thật

Các cơ quan ban ngành, cơ quan chức năng đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng chống tin giả. Thời điểm tháng 10 năm 2023, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với một số đơn vị phát động các hoạt động của chiến dịch truyền thông nâng cao ý thức người dùng trên Internet tại Việt Nam, mang tên “Chiến dịch Tin”. Chiến dịch bùng nổ trên TikTok với hashtag #AntiFakeNews, #tin và nhận được nhiều sự tương tác đến từ những nhà sáng tạo nội dung và người sử dụng nền tảng. Đối với những đối tượng lan truyền thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, các cơ quan chức năng đã có những biện pháp xử lý hành chính và hình sự thích đáng với mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh đến nhận thức của người dùng trên không gian mạng trong việc phòng chống tin giả

Có thể thấy rằng, việc lan truyền thông tin đã được xác thực tới đúng người, đúng thời điểm đã rất khó, đặt trong sự tràn lan của tin giả lại càng khó hơn. Tin giả như một con virus dai dẳng, đeo bám mỗi chúng ta, vì thế mỗi người dân cần tăng cường sức đề kháng trước tin giả bằng cách nâng cao ý thức cá nhân, nâng cao hiểu biết của bản thân, phát triển tư duy phản biện, tư duy phân tích của bản thân để chắt lọc thông tin uy tín và chọn lọc thông tin đúng đắn. Ngoài ra, cũng cần có thêm những điều luật nghiêm minh hơn nữa nhằm răn đe, xử phạt những đối tượng lan truyền tin giả nhằm kích động người dân, gây mất đoàn kết dân tộc, mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước. Cuối cùng, phòng chống tin giả cần phải quyết liệt, chính xác, nhanh chóng và cần sự chung sức của cả cộng đồng. Sức mạnh đại đoàn kết dân tộc sẽ chiến thắng những tin giả ngập tràn ngoài kia!