Ý nghĩa của giá trị CT trong xét nghiệm RT- PCR để phát hiện lây nhiễm Covid-19

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch Covid 19, xét nghiệm RT- PCR hiện đang là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán một người hiện có đang nhiễm Sars - Cov-2 hay không. Xét nghiệm này có thể phát hiện các mảnh virus ngay cả khi cơ thể không nhiễm bệnh. Độ chính xác cao với độ nhạy của RT-PCR là 99% và độ đặc hiệu là 100%.

CT (cycle threshould) được gọi là giá trị chu kỳ ngưỡng. CT là chu kỳ nhiệt mà ở tại một thời điểm thiết bị RT-PCR (Real - time Polymerase Chain Reaction) bắt đầu ghi nhận được tín hiệu huỳnh quang phát ra từ phản ứng PCR vượt qua cường độ huỳnh quang nền, hay nói một cách dễ hiểu là số chu kỳ máy phải chạy để phát hiện được tín hiệu huỳnh quang từ mẫu bệnh phẩm. Do đó CT value tỷ lệ nghịch với nồng độ virus bởi mẫu càng nhiều virus Sars - Cov- 2 thì tín hiệu huỳnh quang sẽ xuất hiện sớm ở những chu kỳ đầu tiên (CT nhỏ) và ngược lại mẫu càng ít virus Sars - Cov- 2 thì tín hiệu huỳnh quang sẽ xuất hiện muộn ở những chu kỳ lớn (CT lớn).

Tải lượng virus thể hiện qua chỉ số CT sẽ như một đường parabol ở người mắc Covid-19: khi mới bị thì CT cao, virus thấp, rồi CT giảm dần (nhiều virus), sau đó CT lại cao lên (virus giảm xuống). CT trên 30 thể hiện máy RT-PCR phải chạy nhiều hơn 30 chu kỳ mới phát hiện được tín hiệu huỳnh quang. Ở ngưỡng này thì nồng độ virus thấp, thường dưới 10 mũ 3 copies nên nguy cơ lây nhiễm không đáng kể. Chính vì thế bệnh nhân vẫn có thể được xuất viện và tiếp tục theo dõi tại nhà. Theo một số nghiên cứu mới nhất, CT trên 33 thì khả năng lây lan của virus Sars - Covid- 2 gần như là không có.

Một đặc điểm nữa là với CT>30 thì các kit xét nghiệm khác nhau có thể cho kết quả không đồng nhất (âm tính giả hoặc dương không rõ ràng), do lúc ( này tải lượng virus thấp nên giá trị CT thay đổi phụ thuộc hóa chất và máy móc xét nghiệm. Chính vì thế lúc này giá trị CT chỉ mang tính chất tham khảo chứ không dùng để so sánh trực tiếp được.

Quy trình xét nghiệm RT-PCR

*Lưu ý: Đối với người bệnh xuất viện thuộc trường hợp cách ly điều trị trên 10 ngày và có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR nhiều lần có CT> 30 thì cần:

+ Thực hiện cách ly y tế tại nhà trong 7 ngày, đo thân nhiệt 2 lần/ ngày.

+ Nếu thân nhiệt cao hơn 38° C ở hai lần đo liên tiếp hoặc có bất kỳ dấu hiệu lâm sàng bất thường nào thì cần báo cho y tế cơ sở để thăm khám kịp thời.