Túi ni-lông tiện dụng nhưng đừng dùng tự tiện

 

Túi ni-lông hiện đã có mặt ở hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực, đời sống sinh hoạt của con người nhờ ưu điểm tiện dụng, bền chắc, có tính chống nước, chống ẩm, khả năng chịu lực cao, giá rẻ… Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào túi ni-lông đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho môi trường sống và sức khỏe của con người. Nhận thức đầy đủ về tác hại của túi ni-lông và triển khai thực hiện các biện pháp hạn chế loại chất thải này là vấn đề cấp thiết.

Túi ni-lông được phát minh bởi kỹ sư người Thụy Điển Sten Gustaf Thulin vào năm 1959, mục đích ban đầu của ông Sten Gustaf Thulin là mong muốn bảo vệ môi trường và cứu lấy trái đất vì ông cho rằng, việc sử dụng túi giấy buộc chúng ta phải chặt phá rừng, điều này sẽ không tốt cho môi trường, so với túi giấy, túi nilon chắc chắn hơn và có thể sử dụng nhiều lần. Nhưng Sten Gustaf Thulin không thể ngờ rằng, túi ni-lông giờ đây lại trở thành một vấn nạn lớn mà cả thế giới phải đối mặt.

Túi ni-lông là loại túi được sản xuất từ các hạt nhựa polyetilen (PE), polypropilen (PP) và chất phụ gia. Các nguyên liệu này được trộn đều với nhau, làm nóng chảy ở nhiệt độ nóng chảy tương ứng; tiếp đến chúng sẽ được đưa vào máy thổi, hỗn hợp này sẽ liên kết lại với nhau thành dạng ống, di chuyển qua bộ phận máy thổi và được lăn thành dạng cuộn theo thông số thiết kế ban đầu.

Theo ước tính của các cơ quan chức năng tại Việt Nam, trung bình mỗi gia đình sử dụng khoảng 1kg túi ni-lông mỗi tháng, nhưng đến 80% số đó bị vứt bỏ chỉ sau một lần sử dụng. Chính thói quen sử dụng này là nguyên nhân gây ra nhiều tác hại khôn lường.

Túi ni-lông cần vài chục năm, thậm trí hàng trăm năm để phân hủy, do đó ngay cả khi được thu gom và chôn lấp, túi ni-lông vẫn tồn tại và làm thay đổi tính chất vật lý của đất, khiến đất không thể giữ được nước, dẫn đến sạt lở, xói mòn, thiếu dinh dưỡng và oxy, ảnh trực tiếp đến sự phát triển của cây trồng. Nếu đốt, chúng sẽ tạo ra khí dioxin và furan, đây là hai loại khí độc có thể gây ngộ độc, suy giảm miễn dịch, dị tật bẩm sinh… Nếu dùng túi ni-lông đựng thực phẩm nóng, các kim loại nặng trong túi như chì và cadimi sẽ ngấm vào thức ăn, gây suy gan, ung thư phổi, ung thư gan… Túi ni-lông trôi dạt trên sông, hồ, biển, đại dương trở thành nguyên nhân chính đầu độc các loài sinh vật biển, chúng thường nhầm lẫn túi ni-lông với các nguồn thức ăn của chúng. Túi ni-lông đi vào cơ thể sinh vật sẽ làm tắc nghẽn hoặc tổn hại thành ruột, dẫn tới giảm khả năng hấp thụ của sinh vật, thậm chí là gây tử vong.

Hiện nay, một số nước đã bắt đầu cấm sử dụng túi ni-lông, tuy nhiên, lựa chọn thay thế cũng không phải dễ dàng. Theo lộ trình giảm thải nhựa của Việt Nam thì sau năm 2025, việc lưu hành và sử dụng túi ni-lông cùng các sản phẩm nhựa dùng một lần tại các trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn và khu du lịch sẽ bị hạn chế, hướng tới mục tiêu dừng sản xuất và nhập khẩu đồ nhựa dùng một lần sau năm 2030. Để thực hiện lộ trình trên và hạn chế tác hại của túi ni-lông, chúng ta hay chung tay thực hiện một số giải pháp sau:

- Tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của của việc sử dụng túi ni-lông và trách nhiệm của từng cá nhân trong thay đổi thói quen, khuyến khích việc sử dụng các biện pháp thay thế túi ni-lông để bảo vệ môi trường.

- Hạn chế sử dụng và tái sử dụng túi ni-lông: Sử dụng giỏ xách nhựa cá nhân để hạn chế túi ni-lông khi đi chợ; sử dụng hộp nhựa cá nhân để mua đồ ăn và thay vì sử dụng túi ni-lông một lần rồi bỏ đi, chúng ta có thể làm sạch và tái sử dụng cho những lần sau.

- Sử dụng các loại túi tái chế hoặc thân thiện với môi trường như: Túi vải, túi giấy, túi ni-lông sinh học…

- Phân loại rác và tiêu hủy đúng cách: Phân loại rác thải hữu cơ và vô cơ ngay từ ban đầu là cách chúng ta góp phần giúp việc thu gom và xử lý rác thải hiệu quả. Túi ni-lông sẽ không còn lẫn với những loại rác thải hữu cơ hoặc rác thải tái chế, từ đó tiết kiệm được công sức, thời gian phân loại, xử lý các loại rác thải đúng cách, góp phần giảm thải ô nhiễm.

- Đề xuất các cơ chế để khuyến khích các doanh nghiệp và người dân sử dụng các loại túi thân thiện với môi trường như sản xuất, sử dụng túi tự hủy sinh học thay thế túi ni-lông, sử dụng các chính sách kinh tế để hạn chế việc sử dụng túi ni-lông... Đặc biệt tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV đang thảo luận, thông qua dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, trong đó đã đưa túi ni-lông và các loại đồ nhựa dùng một lần vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Chính sách này nhận được sử ủng hộ cao và sẽ góp phần thay đổi thói quen sử dụng của người dân; thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào các giải pháp thân thiện với môi trường và thay đổi hành vi tiêu dùng.

Một hành động nhỏ của bạn nhưng là những đóng góp có tác động lớn đến việc giảm thiểu rác thải nhựa nói chung và túi ni-lông nói riêng, Hãy cùng nhau bảo vệ môi trường và sức khỏe của nhân loại./.