Nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng và đảng viên trong tình hình hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Người đời ai cũng có khuyết điểm. Có làm việc thì có sai lầm", "một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính. Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ". Từ thực tiễn cho thấy tự phê bình và phê bình trong Đảng là hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên chủ động chỉ ra ưu điểm để phát huy và vạch rõ khuyết điểm để khắc phục, nhằm làm cho đảng viên và tổ chức đảng luôn giữ vững vai trò người chiến sĩ tiên phong, người lãnh đạo.

Trong quá trình xây dựng Đảng và lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng tự phê bình và phê bình: "Phải làm cho vũ khí tự phê bình và phê bình, nhất là phê bình từ dưới lên, thật sự trở thành vũ khí sắc bén của toàn Đảng, làm cho tự phê bình và phê bình thật sự là một quy luật phát triển của Đảng", Đảng phải giải quyết nhiều vấn đề phức tạp, cán bộ, đảng viên không thể nắm bắt, nhận thức đầy đủ và sâu sắc ngay được những vấn đề mới đang hàng ngày, hàng giờ nảy sinh trong xã hội, vì vậy thường khó tránh được sai lầm, khuyết điểm. Thông qua tự phê bình và phê bình mới có thể chỉ ra những nguyên nhân dẫn tới sai lầm, khuyết điểm và đề ra biện pháp khắc phục, qua đó, giáo dục, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực công tác của cán bộ, đảng viên để họ trở thành những cán bộ, đảng viên tốt, đồng thời giúp cho những cán bộ, đảng viên khác tránh những sai lầm, khuyết điểm tương tự. Tự phê bình và phê bình còn là biện pháp tích cực để củng cố và tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng. Nhờ tự phê bình và phê bình nghiêm túc, đúng đắn mà những mâu thuẫn, bất đồng, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân được giải quyết có lý, có tình, không để tích tụ lại từ nhỏ thành lớn, phá hoại khối đoàn kết thống nhất trong Đảng, không để những người thiếu thiện chí với Đảng lợi dụng những bất đồng, những mâu thuẫn đó gây chia rẽ trong nội bộ.

Trong 95 năm qua, nhờ thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình, Đảng ta đã sửa chữa kịp thời nhiều sai lầm, khuyết điểm, làm cho Đảng ngày càng lớn mạnh, vượt qua những khó khăn, thử thách đưa cách mạng nước ta từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Nội dung, hình thức, phương pháp tự phê bình và phê bình trong Đảng ngày càng được nâng lên, đối với tổ chức đảng tập trung tự phê bình và phê bình trong việc nhận thức và chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ và quản lý, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên của đảng bộ, chi bộ chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đối với đảng viên tự phê bình và phê bình về tư tưởng chính trị và việc chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; giữ gìn đoàn kết thống nhất trong tập thể tổ chức đảng, giữa Đảng với nhân dân và thái độ phục vụ nhân dân; vận động gia đình gương mẫu chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, quy định của cơ quan, địa phương và đơn vị. Qua đây có thể khẳng định việc tự phê bình và phê bình đã được nhiều cấp ủy, tổ chức đảng coi trọng, duy trì đều đặn, thực hiện nghiêm túc và thu được kết quả quan trọng. Hằng năm, các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên đều tiến hành các đợt tự phê bình và phê bình kết hợp với việc đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở đảng và đảng viên; cán bộ, đảng viên đã tích cực "tự soi", "tự sửa" theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên. Việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình được quy định chặt chẽ và cụ thể hơn, đã giúp các cấp ủy, tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ hơn những ưu điểm để phát huy, những hạn chế, khuyết điểm để kịp thời sửa chữa, khắc phục; do đó đã có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răng đe và ngăn chặn những tiêu cực, sai phạm. Tuy nhiên, việc tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng, đảng viên còn nhiều khuyết điểm, hạn chế, chất lượng thấp; trong phê bình còn nể nang, né trách lựa chiều, không tập trung vào những vấn đề chủ yếu thuộc chức trách, nhiệm vụ, phẩm chất, đạo đức, lối sống, phong cách làm việc mà thường tập trung vào những điểm thứ yếu về cá tính, thói quen.

Để nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng, đảng việc trong tình hình mới cần tập trung thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau: (1) Nhận thức sâu sắc về vai trò và những đặc tính của tự phê bình và phê bình; xác định đúng nội dung, lựa chọn đúng hình thức, phương pháp tự phê bình và phê bình. (2) Tăng cường mở rộng dân chủ trong Đảng, đẩy mạnh việc học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, trình độ học vấn và chuyên môn, nghiệp vụ. Thực hiện tốt dân chủ nội bộ Đảng để nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình phải đi liền với việc tăng cường sự lãnh đạo tập trung, giữ nghiêm kỷ luật. (3) Thực hiện nghiêm chế độ, quy định về tự phê bình và phê bình, coi trọng việc gương mẫu tự phê bình của cán bộ chủ chốt và cán bộ cấp trên, đưa tự phê bình và phê bình thành nền nếp thường xuyên. Cán bộ lãnh đạo phải gương mẫu tự phê bình và tiếp thu phê bình. Cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt nếu có khuyết điểm, sau khi tự phê bình và được cấp dưới phê bình cần định thời gian khắc phục. (4) Đối với từng đảng viên, cần thực hiện nghiêm túc các quy định về tự phê bình và phê bình, chủ động thực hiện quyền được phê bình và chất vấn trong phạm vi tổ chức về hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên ở mọi cấp, khắc phục tâm lý ngại tự phê bình và phê bình, né tránh, lựa chiều khi phê bình người khác, nhất là khi phê bình cán bộ chủ chốt và cán bộ cấp trên. (5) Kết hợp tự phê bình và phê bình với công tác kiểm tra, giám sát, điều tra, xử lý kịp thời, nghiêm minh những cán bộ, đảng viên vi phạm sau khi tự phê bình và phê bình. (6) Đấu tranh kiên quyết, xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên có thái độ và hành động không đúng đối với người phê bình thẳng thắn; xử lý kiên quyết, thích đáng những người lợi dụng phê bình để vu khống, xuyên tạc, chia rẽ nội bộ và trả thù cá nhân, nhất là đối với những kẻ lợi dụng phê bình để truyền bá quan điểm sai trái, tuyên truyền xuyên tạc làm giảm uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng, tiếp tay cho kẻ thù phá hoại Đảng, phá hoại cách mạng

Tình hình trong nước và quốc tế còn nhiều diễn biến phức tạp, thuận lợi, thách thức, thời cơ, nguy cơ đan xen nhau đang đặt ra cho Đảng ta và toàn bộ hệ thống chính trị nhiệm vụ ngày càng nặng nề. Chính vì vậy, nâng cao tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng, đảng viên vừa là vấn đề cấp bách, vừa là nhiệm vụ lâu dài, thường xuyên. Vũ khí sắc bén này phải thường xuyên được sử dụng và mài dũa để có đủ khả năng ngăn chặn, đẩy rùi nguy cơ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng hiện nay, góp phần quan trọng cho công cuộc xây dựng một nước Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh"./.