HÃY LÀ NGƯỜI DÙNG MẠNG XÃ HỘI TỈNH TÁO VÀ THÔNG MINH TRƯỚC THÔNG TIN VỀ VIRUS CORONA

Trong những ngày gần đây, tin tức về virus Corona đang trở thành tâm điểm trên khắp các trang báo trong phạm vi toàn cầu. Bên cạnh đó, nguồn tin từ các trang mạng xã hội cũng được nhiều người chia sẻ khiến nhiều người dân hoang mang, lo sợ. Đặc biệt trong thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Canh Tý. Tuy nhiên, sống giữa đại dịch “fake news” và những thông tin không chuẩn xác về virus Corona thì người dùng mạng xã hội tỉnh táo ra sao để có thể năm bắt thông tin chính xác và không lo lắng đó mới chính là kỹ năng mà chúng ta cần biết.

Cả thế giới đang chạy đua trong công cuộc điều chế thuốc trị nCoV.

Ảnh: Tuổi trẻ cười

1. Không hoang mang, lo sợ hay thờ ơ quá mức

Đây có lẽ là điều tiên quyết với mọi người khi đối diện với thông tin về dịch bệnh đang được phát tán rộng rãi trên mạng. Dịch cúm có thể không làm bạn ốm ngay với những triệu chứng rõ ràng nhưng chắc chắn “dịch” tin giả sẽ để lại sự hoang mang, lo lắng nếu bạn không tỉnh táo tiếp nhận.

Trên thực tế, trạng thái cảm xúc nghiêng về một phía nào cũng không tốt. Việc hoang mang lo sợ dẫn đến căng thẳng, dễ rơi vào những cách giải quyết sai lầm. Việc bạn thờ ơ và lạc quan, cho rằng virus rất khó để xâm nhập vào Việt Nam cũng dẫn đến những nguy cơ khi tới chỗ đông người không mang khẩu trang hay ăn uống không hợp vệ sinh trong ngày Tết. Câu chuyện một người phụ nữ Trung Quốc biết mình bị cảm nhưng vẫn dùng thuốc giảm nhiệt để qua máy kiểm tra thân nhiệt tại sân bay là một minh chứng về sự thờ ơ, vô trách nhiệm trước tin tức và triệu chứng của bản thân dẫn tới nguy cơ lây lan cho nhiều người hơn giữa tâm bão Corona virus.

2. Không chia sẻ những nguồn tin không kiểm chứng

Một đặc tính cơ bản của tin giả là thường có yếu tố gây hoang mang cao, đánh trúng vào tâm lý sợ hãi của người xem nên thường được chia sẻ với tốc độ nhanh. Tin giả cũng thường đưa cho người đọc những lời khuyên tưởng chừng như hết sức đơn giản trước các vấn đề nghiêm trọng vì hiểu rằng, độc giả đang thực sự có nhu cầu giải quyết vấn đề bằng mọi cách. Chính vì vậy, khi tiếp xúc với một thông tin viral trên mạng xã hội, hãy tỉnh táo để không bị đánh lừa. Câu chuyện về virus Corona cũng không phải ngoại lệ khi có nhiều fake news hội tụ đầy đủ những yếu tố đó.

Theo báo cáo của tổ chức y tế thế giới WHO, độ tuổi tử vong trung bình vị chủng virus này là 73 và các bệnh nhân tử vong đều mang trong mình các căn bệnh cơ hội khác. Người bệnh tử vong trẻ nhất cũng đã 48 tuổi và bà nhập viện điều trị vì một căn bệnh khác trước khi tử vong 4 tuần. Có ghi nhận các bệnh nhân nhỏ tuổi mắc Corona (10 tuổi) nhưng hiện tại đã xuất viện. Cũng theo WHO, chủng virus này không thể tồn tại ở mức nhiệt trên 25 độ C nên với phần lớn các nơi những du khách Trung Quốc tại Việt Nam đã đi qua (Đà Nẵng, NhaTrang, thành phố Hồ Chí Minh), khả năng lây lan sẽ thường không cao. Tất nhiên, với thời tiết mưa rét như tại Hà Nội và khu vực phía Bắc, bạn cũng không nên chủ quan với những tin tức tổ hồng trấn an một cách quá mức.

Mạng xã hội có xu hướng cực đoan hóa mọi câu chuyện, có thể đẩy dịch cúm Vũ Hán theo chiều hướng hoàn toàn không đáng lo hoặc biến nó thành một viễn cảnh như “Train to Busan” khi tỷ lệ lây nhiễm theo cấp số nhân mỗi ngày. Điểm mù của tin về dịch cúm lại rất rộng khi đa phần mọi người không có kiến thức chuyên môn về y tế cộng đồng, sức khỏe, người dân chủ yếu chỉ để ý tới những con số người chết, số lượng quốc gia có ca mắc bệnh hay những thông tin giật gần như “các quốc gia đóng cửa hoàn toàn biên giới với Trung Quốc” - một thông tin hoàn toàn không có kiểm chứng. Bất cứ khi nào nhận các thông tin về dịch cúm, hãy tự hỏi bản thân rằng : Thông tin này tới từ đâu? Những vấn đề này liệu có đúng không? Thông tin này có sử dụng các ngôn từ phóng đại, đánh vào cảm xúc không? Mục đích thông tin đưa ra là gì? Nguồn tin này có đáng tin cậy?

Nhiều trường hợp đã bị công an xử phạt vì đăng tin giả về virus corona, với mức phạt từ 10 - 15 triệu đồng.

3. Đọc tin từ những nguồn chính thống

Với tin tức về các dịch bệnh trên toàn cầu, cấp cao nhất để kiểm tra thông tin là trên trang web của tổ chức y tế thế giới WHO. Nếu có một thông tin nào đó khác thông tin được đưa ra bởi WHO, hãy xét về độ tin cậy của thông tin kia trước nhất. Có nhiều trường hợp khi WHO chưa cập nhật tin tức tại các địa phương, cơ sở, bạn hãy cập nhất trên trang web của chính phủ, địa phương, cơ quan y tế hoặc gọi trực tiếp tới những đơn vị chuyên trách. Ở mức độ chính thống thứ ba, hãy kiểm tra trên các trang báo lớn, có mức độ uy tín cao, các bài báo đưa ra có trích dẫn từ ý kiến chuyên gia, kiểm định nguồn chặt chẽ với ngôn từ trung lập. Trên thực tế, dù báo chí có thể chưa đưa tin với những diễn biến nhỏ, bạn cũng không nên tin vào các nguồn trên mạng khi chưa kiểm chứng được thông tin. Nhiều website rác sẽ lợi dụng câu chuyện về dịch bệnh để đưa những thông tin sai lệch, nhằm gây ảnh hưởng không chỉ tới lòng tin của người trẻ mà còn ảnh hưởng tới chính trị, quốc phòng, an ninh.

Do vậy mỗi người trong chúng ta thường xuyên cập nhật thông tin chính thống trên sóng đài phát thanh và truyền hình, từ cơ quan chuyên môn để tuyên truyền phòng, chống và đồng thời hãy tự ý thức vệ sinh, giữ vệ sinh sạch sẽ, ăn, uống điều đó thì đó là biện pháp phòng, chống được đại dịch. Không nên theo hiệu ứng đám đông tung hô mà làm cho bản thân mất phương hướng

ST