VIỆT NAM CÓ NÊN KHỞI KIỆN TRUNG QUỐC RA TÒA ÁN HÌNH SỰ QUỐC TẾ?

Liên quan đến việc Trung Quốc điều tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 và một số tàu hộ tống vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam gần quần đảo Trường Sa, hiện nay xuất hiện một số trang báo mạng nêu ý kiến: “Việt Nam nên kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế”. Xin thưa rằng đây là việc làm hết sức sai lầm. Nhìn lại vụ kiện của Philippines hồi năm 2014, Philippines được tuyên thắng kiện, nhưng đổi lại Philippines giành được gì? Bãi cạn Scarborough thì Trung Quốc đã chiếm thành công, vì phán quyết của tòa chỉ mang tính khuyến cáo, giải thích luật, không có chế tài kèm theo để buộc bị đơn phải thi hành, việc thi hành án thì chỉ có Hội đồng bảo an LHQ có thể thi hành các phán quyết của Tòa hình sự Quốc tế. Tuy nhiên, Trung Quốc lại là ủy viên thường trực Hội đồng bảo an LHQ, có quyền bỏ phiếu phủ quyết bất cứ một nghị quyết nào của Hội đồng. Vì thế, khả năng khởi kiện đem lại hiệu quả thực tế bằng không.

Vụ Philippines kiện Trung Quốc đã được PCA ra phán quyết, tuy nhiên phán quyết này cho đến nay chưa thể thực hiện.

Việc Philippines kiện Trung Quốc thực chất là do sự xúi giục của ông anh Mỹ. Mỹ đã hứa hẹn với Philippines về việc hỗ trợ quân sự, kinh tế. Tuy nhiên, sau khi Philippines thắng kiện, Mỹ lại không có động thái nào, ngoài việc mở rộng căn cứ tại Philippines. Ý đồ của Mỹ muốn thông qua việc Philippines kiện Trung Quốc để Trung Quốc trừng phạt Philippines về mặt kinh tế, từ đó Philippines suy yếu và phải nhờ Mỹ, Mỹ lấy cớ để quay lại Biển Đông. Tương tự như vậy, vụ việc ở Bãi Tư Chính của Việt Nam, Mỹ cũng có động thái ủng hộ Việt Nam khởi kiện Trung Quốc.

Dàn khoan DK1 trong Bãi Tư Chính, nơi có diễn biến phức tạp giữa Việt Nam - Trung Quốc trong mấy ngày qua. Ảnh: Internet

Qua bài học của Philippines có thể thấy được, việc được và mất khi tiến hành khởi kiện Trung Quốc lên tòa án hình sự quốc tế, vì vậy trong thời gian qua Đảng và Nhà nước ta đã có những bước đi thận trọng và đúng đắn trong vấn đề trên Biển Đông. Việt Nam đang thực hiện chính sách khôn ngoan không để bị sa lầy vào những cái bẫy đã được giăng ra. Việc Việt Nam khởi kiện Trung Quốc không mang lại hiệu quả, mà còn khiến đôi bên “trở mặt với nhau”, mọi quan hệ kinh tế, chính trị, xã hội sẽ bị đổ vỡ. Mâu thuẫn Việt - Trung gia tăng sẽ là mồi ngon cho nước khác lợi dụng, trong đó có Mỹ. Đó là điều không ai mong muốn, kể cả Trung Quốc. Vì vậy mỗi khi vẫn còn khả năng đối thoại để tháo gỡ mâu thuẫn, Việt Nam sẽ tận dụng tối đa những khả năng đó.